ម្ទេសប្លោក

ម្ទេសប្លោក ឬ ម្ទេសផ្អែម ឬ ម្ទេសហាវ៉ៃ មានឈ្មោះសាមញ្ញថា bell pepper ដោយនៅសហរាជាណាចក្រអង់គ្លេស, កាណាដានិងអៀឡង់ហៅថា sweet pepper ឬ pepper ចំណែកនៅអូស្ត្រាលី, ឥណ្ឌា, ប៉ាគីស្ថាន, បង់ក្លាដែស, ស័ង្គប៉ូរនិងញូវហ្សឺលែន ហៅថា Capsicum ។

ម្ទេសប្លោក មានឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្តថា Capsicum annuum L (Capsicum annuum var. annuum) ជាតិណជាតិស្ថិតក្នុងអម្បូរ SOLANACEAE ។

មាតិកា

១.លក្ខណៈរុក្ខសាស្រ្ត

២.សព្វគុណរបស់ម្ទេសប្លោក

៣.ទិន្នន័យផ្នែកឱសថសាស្រ្តរបស់ម្ទេសប្លោក

៤.តម្លៃអាហារូបត្ថម្ភក្នុង 100 ក្រាម

ម្ទេសហាវ៉ៃពណ៌លឿង, ក្រហម, បៃតងនិងទឹកក្រូច

១.លក្ខណៈរុក្ខសាស្រ្ត

·   ដើមម្ទេសប្លោក

ម្ទេសប្លោកជាតិណជាតិ មានប្រភពនៅអាមេរិកត្រូពិច ។ ដើមរបស់វាលូតត្រង់និងបែកខ្នែងច្រើន មានកម្ពស់ប្រហែល 0.5-1.5 ម៉ែត្រ ។ គល់ដើមមានសាច់រឹង ចំណែកចុងដើមមានសាច់ទន់ ។

ការបង្កាត់ពូជរបស់ម្ទេសប្លោក ធ្វើឡើងដោយការព្រោះគ្រាប់ និងត្រូវដាំដុះនៅប្រទេសដែលមានអាកាសធាតុក្ដៅ ។

·   ស្លឹកម្ទេសប្លោក

ស្លឹកម្ទេសប្លោកជាស្លឹកទោល (Simple leaf) ចេញឆ្លាស់គ្នា មានរាងទ្រវែង ឬរាងពងក្រពើ គល់ស្លឹកនិងចុងស្លឹកស្រួច ចំណែកគែមស្លឹកស្មើ មានទំហំប្រហែល 5-6 សង់ទីម៉ែត្រនិងប្រវែងពី 10-16 សង់ទីម៉ែត្រ រីឯធាងស្លឹកមានប្រវែងដល់ទៅ 10 សង់ទីម៉ែត្រ ។

·   ផ្កាម្ទេសប្លោក

ផ្កាម្ទេសប្លោកជាផ្កាទោល ចេញនៅត្រង់ចម្ពាមស្លឹក ធ្លាក់សំយុង ។ ត្របកផ្កាពណ៌សភ្ជាប់គ្នាដូចកណ្ដឹង ឬមាត់ត្រែ ចុងត្របកមាន 5 ឆែក (តែអាចមានពី 4-7 ឆែកក៏មាន) ។ តាមធម្មតាមានកេសរឈ្មោល 5 ដូចចំនួន​ត្របកផ្កា ។ កេសរនេះបែកចេញពីគល់ត្របកផ្កា ហើយតែងតែមានពណ៌ខៀវនិងបំបែកខ្លួនជាកំពកតូចៗ និងវែង ចំណែកកេសរញីលូតឡើងខ្ពស់លើកេសរឈ្មោល ដោយកេសរញីមានសណ្ឋានស្រដៀងនឹងស៊ីឡាំងក្បាលមូល អណ្ឌាស័យមានក្លែប 3 (អាចមាន 2 ឬ 4 ក្លែប) ។

·   ផ្លែម្ទេសប្លោក

ផ្លែម្ទេសប្លោកមានច្រើនសណ្ឋាននិងទំហំ ដោយភាគច្រើនមានរាងជាសាជីទូលាយ ឬ សំប៉ែតទ្រវែង ឬ​ កន្ដុល មានប្រវែងដល់ទៅ 30 សង់ទីម៉ែត្រ ។ ផ្លែមានសណ្ឋានជាស៊ីឡាំង មានក្បាលផ្លែខ្លីនិងក្រាស់ ។

ផ្លែម្ទេសប្លោកពេលខ្លីមានពណ៌បៃតងលឿង, គ្រែម ឬពណ៌ស្វាយ ពេលទុំនឹងប្ដូរពណ៌ទៅជាពណ៌ក្រហម, ទឹកក្រូច, ពណ៌លឿង ឬពពណ៌ត្នោត ។

ជាទូទៅ ផ្លែខ្ចីតែងតែលូតលាស់ចង្អុលមេឃ ចំណែកផ្លែចាស់អាចចង្អុលមេឃ ឬធ្លាក់សំយុងតាម​តែពូជធាដែលដាំដុះ ។ ក្នុងផ្លែមានគ្រាប់ច្រើន ភិនភាគរបស់គ្រាប់មានរាងសំប៉ែត ពណ៌ពងមាន់និងពណ៌ត្នោត ដោយគ្រាប់តោងនឹង Placenta ដែលមានតាំងពីគល់ដល់ចុងផ្លែ ។

២.សព្វគុណរបស់ម្ទេសហាវ៉ៃ

· សារធាតុឃែបសេសិន (Capsaicin) ក្នុងផ្លែម្ទេសប្លោកជួយកាត់បន្ថយជាតិស្ករក្នុងឈាមទើប​វាអាចជួយកាត់បន្ថយ​ការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមបាន ។

·   ផ្លែជួយកាត់បន្ថយកូឡេស្ដូរ៉លនិងត្រាយគ្លីស៊ឺរ៉ាយស៍ (triglycerides) ។

·   ប៉ូវឈាម ។

·   ផ្លែមានរសជាតិហឹរ ជួយរំញោចការចង់អាហារ (អង់ស៊ីម) ។

·   ផ្លែជួយដោះស្រាយអាការហើមពោះ សម្រួលដល់ការដើរខ្យល់ ។

·   ជួយបញ្ចុះទឹកមូត្រ ។

·   បំបាត់អាកាចុករួយ ។

· ម្ទេសត្រាំស្រា (Tincture of Capsaicin) អាចលាយជាមួយនឹងទឹកឃ្មុំធ្វើជាថ្នាំម៉ាស្សានិង​លាបស្បែក ។ អាចធ្វើជាថ្នាំព្យាបាលអាការចុករួយ ឈឺសន្លាក់ឆ្អឹងបាន ព្រោះធ្វើឲ្យកន្លែងដែលត្រូវលាបក្ដៅ​និងមានឈាមចិញ្ចឹមកាន់តែច្រើន ។

៣.ទិន្នន័យផ្នែកឱសថសាស្រ្តរបស់ម្ទេសហាវ៉ៃ

· សារធាតុសំខាន់ដែលរកឃើញក្នុងម្ទេសប្លោករួមមាន acetamide, alanine, aspartic acid, boron, caffeic acid, capsaicin, capsanthin, capsicoside A, B, C, E, cinnamic acid, P-caumaric, galactosamine, vanilloyl, glutaminase trigonelline, zeaxanthin ។

· ម្ទេសប្លោកអាចទប់ស្កាត់មេរោគ, ផ្សិត, សម្លាប់បរាសិត, បង្កើតគ្រាប់ឈាមក្រហម, កាត់បន្ថយជាតិស្ករក្នុងឈាម, កាត់បន្ថយកម្រិតត្រាយគ្លីស៊ឺរ៉ាយស៍និងកូឡេស្ដូរ៉ល, កាត់បន្ថយសម្ពាធឈាម, ព្យាបាលរបួសក្នុងក្រពះ​និងបន្ថែមការហូរជាតិអាស៊ីតរបស់ក្រពះ ។

· នៅពីឆ្នាំ 1980 បានធ្វើសិក្ខាសាលានៅទីក្រុងបាងកក ស្ដីពីលទ្ធផលនៃសារធាតុឃែបសេសិនដែលអាចកាត់បន្ថយកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់កណ្ដុរពិសោធបាន ។

· នៅឆ្នាំ 1982 ប្រទេសឥណ្ឌា បានធ្វើពិសោធលទ្ធផលនៃការបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់របស់ម្ទេសប្លោកដោយការពិសោធកណ្ដុរ ដោយយកអាហារដែលលាយម្ទេសហាវ៉ៃឲ្យកណ្ដុរស៊ី ។ លទ្ធផលដែលទទួលបានគឺកម្រិតខ្លាញ់និងជាតិស្ករក្នុងខ្លួនកណ្ដុរបានថយចុះ ដោយរកឃើញ Lipogenic enzymes ក្នុងម្ទេស​​ប្លោកនៅក្នុងការជួយកាត់បន្ថយជាតិខ្លាញ់ ។

· នៅឆ្នាំ 2003 ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង បានធ្វើពិសោធ ដោយប្រើសារធាតុដែលចម្រាញ់ពីម្ទេស​ប្លោកក្នុងកណ្ដុរដែលត្រូវធ្វើឲ្យវាធាត់ (ដោយការឲ្យ 20% របស់ Corn Oil) ដោយពិសោធប្រើសារធាតុ​ដែលចម្រាញ់ពីម្ទេសប្លោក10% ទៅកណ្ដុរពិសោធរយៈពេល 4 សប្ដាហ៍ ។ លទ្ធផលគឺកម្រិត​កូឡេស្ដូរ៉ល​និងត្រាយគ្លីស៊ឺរ៉ាយស៍បានថយចុះ ។

· នៅឆ្នាំ 2001 និង 2004 ប្រទេសចាម៉ៃកា (Jamaica) បានធ្វើពិសោធទៅលើសត្វឆ្កែ ដោយប្រើសារធាតុដែលចម្រាញ់ឃែបសេសិនពីម្ទេស លទ្ធផលដែលទទួលបានគឺអាចជួយកាត់បន្ថយកម្រិតជាតិ​ស្ករក្នុងឈាម​របស់សត្វឆ្កែបាន ។

  

4.តម្លៃអាហារូបត្ថម្ភក្នុង 100 ក្រាម
ឈ្មោះ	ទម្ងន់	ភាគរយ
ថាមពល	84 kJ (20 kcal)
កាបូអ៊ីដ្រាត	4.64 g
ជាតិស្ករ	2.4 g
ជាតិសរសៃ	1.8 g
ជាតិខ្លាញ់	0.17 g
ប្រូតេអ៊ីន	0.86 g
វីតាមីន
វីតាមីន A បេតាការ៉ូទីន លូទីនសេសង់ទីន	18 μg	2%
	208 μg	2%
	341 μg
វីតាមីន B1	0.057 mg	5%
វីតាមីន B2	0.028 mg	2%
វីតាមីន B3	0.48 mg	3%
វីតាមីន B5	0.099 mg	2%
វីតាមីន B6	0.224 mg	17%
វីតាមីន B9	10 μg	3%
វីតាមីន C	80.4 mg	97%
វីតាមីន E	0.37 mg	2%
វីតាមីន K	7.4 μg	7%
ធាតុរ៉ែ
កាល់ស្យូម	10 mg	1%
ជាតិដែក	0.34 mg	3%
ម៉ាញេស្យូម	10 mg	3%
ម៉ង់ហ្គាណែស	0.122 mg	6%
ផូស្វ័រ	20 mg	3%
ប៉ូតាស្យូម	175 mg	4%
សូដ្យូម	3 mg	1%
ស័ង្កសី	0.13 mg	1%
ធាតុផ្សំផ្សេងទៀត
ហ្វ្លអរ៉ាយ	2 μg
រង្វាស់ចំណុះ μg = ម៉ៃក្រូក្រាម mg = មីលីក្រាម IU =  ខ្នាតសកល

ប្រភពឯកសារៈវេបសាយបរទេស

ប្រភពរូបភាពៈGoogle