ផ្កាកំភ្លឹង (Phka Kam Phlung)

កំភ្លឹង មានឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេសថា Poison Bulb, Giant Crinum Lily, Grand Crinum Lily, Spider Lily), ឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្តៈ Crinum Asiaticum) ។

កំភ្លឹង (ន.) ឈ្មោះប្រទាលមួយប្រភេទ ស្លឹកធំវែងក្រាស់រៀវចុងដូចស្លឹកម្នាស់ តែឥតបន្លា មើមមានស្រទាប់ៗ ដូចមើមខ្ទឹមបារាំង ។ [វចនានុក្រមខ្មែរ សម្ដេចសង្ឃរាជជួនណាត]

ផ្កាកំភ្លឹង

ចំណាត់ថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្ត
រជ្ជៈ	Plantae
លំដាប់	Asparagales
អម្បូរ	Amaryllidaceae
អម្បូររង	Amaryllidoideae
ពួក	Crinum
ឈ្មោះទ្វេនាម Crinum Asiaticum L.

មាតិកា

១.លក្ខណៈរុក្ខសាស្រ្ត

២.ប្រភព

៣.ឈ្មោះជាភាសាផ្សេងៗ

៤.អត្ថប្រយោជន៍របស់កំភ្លឹង

១.លក្ខណៈរុក្ខសាស្រ្ត

· ដើមកំភ្លឹង

កំភ្លឹងជារុក្ខជាតិប្រភេទតិណជាតិ ដែលលូតលាស់បែកគុម្ពនិងមានមើមក្នុងដី ។ ដើមរបស់វាមូល មានទំហំប្រហែល 15 សង់ទីម៉ែត្រ និងប្រវែង 30 សង់ទីម៉ែត្រ ។

· ស្លឹកកំភ្លឹង

កំភ្លឹងមានស្លឹកស្លូត ចេញក្រឡឹងដើម ចំណែកសណ្ឋាន មានរាងតូចទ្រវែង ជក់ទឹក ។ គែមស្លឹកដូចរណារ ចុងស្លឹករាងស្រួច មានប្រវែងប្រហែល 1 ម៉ែត្រនិងទំហំប្រហែលពី 10-15 សង់ទីម៉ែត្រ ។

· ផ្កាកំភ្លឹង

ផ្កាចេញជាកញ្ចុំ នៅចុងរបស់វាមានកញ្ចុំប្រហែលពី 12-40 ផ្កា ។ ផ្កាពេលនៅខ្ចីមានស្រទបពណ៌បៃតងខ្ចី 2 ទងផ្កាមានប្រវែង 90 សង់ទីម៉ែត្រ ផ្កាមានប្រវែង 15 សង់ទីម៉ែត្រ ។ ត្របកផ្កាមានពណ៌សនិងមានក្លិនក្រអូប ។

កេសរឈ្មោលមាន 6 កេសរជាប់នឹងបំពង់ផ្កាត្រង់គល់ ។ បណ្ដូលកេសរមានរាងរៀវស្រួចពណ៌ក្រហម គល់ពណ៌ស ចំណែកថង់លម្អងមានពណ៌ត្នោត ផ្លែមានពណ៌បៃតងខ្ចី និងមានសណ្ឋានមូល ។

២.ប្រភព

កំភ្លឹង មានប្រភពនៅៈ

-ប្រទេសកម្ពុជា (Cambodia)

-ភាគខាងត្បូងប្រទេសចិន (Southern China)

-ប្រទេសជប៉ុនប៉ែកដីគោក (Naichi or Mainland Japan)

-ប្រទេសញូកាលេដូនី ឬ កាលេដូនីថ្មី (New Caledonia)

-ប្រទេសថៃ (Thailand)

-ប្រទេសបង់ក្លាដែស (Bangladesh)

-ប្រទេសម៉ាដាហ្កាស្ការ (Madagascar)

-ភាគខាងលិចប្រទេសម៉ាឡេស៊ី (Peninsular Malaysia)

-ប្រទេសមិចស៊ីកូ (Mexico)

-ប្រទេសមីក្រូណេស៊ី (Micronesia)

-ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar)

-ប្រទេសម៉ូរីស (Mauritius)

-ប្រទេសវៀតណាម (Vietnam)

-ប្រទេសស្រីលង្កា (Sri Lanka)

-ប្រទេសហ្វ៊ីលីពីន (Philippines)

-ប្រទេសហ្វ៊ីជិ (Fiji)

-ប្រទេសឡាវ (Laos)

-ប្រទេសអូស្រ្តាលី (Australia)

-ប្រទេសអ៊ែសហ្សាម (Assam)

-ប្រទេសឥណ្ឌា (India) និងឥណ្ឌាភាគខាងលិច ( West Indies)

-រដ្ឋផ្លរីដា (Florida, Usa)

-រដ្ឋល្វីស៊ីណា (Louisiana)

-កម្រងកោះប៉ូលីនេស៊ី (Polynesia)

-កម្រងកោះប៊ីសម៉ាក (Bismarck Archipelago)

-កោះកាលីម៉ាន់តាន់ ឬកោះបរណេអូ (Kalimantan Or Borneo)

-កោះជេជូ (Jeju Island, South Korea)

-កោះខូកូស (Cocos Island)

-កោះគ្រីស្មាស់ (Christmas Island)

-កោះឆាកូស (The Chagos Archipelago)

-កោះជ្វា (Java)

-កោះញូហ្គីណេ ឬ គីណេថ្មី (New Guinea)

-កោះណហ្វក (Norfolk Island)

-កោះណាន់សេ (Nansei-Shoto Or Ryukyu Island)

-កោះតៃវ៉ាន់ (Taiwan)

-កោះផារ៉ាស៊ែលនិងកោះស្រ្ពាតលី (Paracel & Spratly Island)

-កោះមេឡានេស៊ី (Melanesia)

-កោះម៉ាល់ឌីវ (Maldive Islands)

-កោះលែសស័រស៊ុនដា (Lesser Sunda Island)

-កោះសាម័រនិងវ៉ានូអាទូ (Samoa And Vanuatu)

-កោះស៊ូម៉ាត្រា (Sumatra)

-កោះស៊ូឡាវេស៊ី (Sulawesi)

-កោះហុងកុង (Hong Kong)

-កោះអាន់ដាម៉ាន់ និង នីខូបា (The Andaman & Nicobar Island)

-កោះអូហ្កាសាវ៉ារ៉ា (Ogasawara-Shoto Or Bonin Islands, Japan) ។

៣.ឈ្មោះជាភាសាផ្សេងៗ

· កម្ពុជាៈ កំភ្លឹង (Kompleung)

· កូរ៉េ់ៈ មុនជូរ៉ាន់ (문주란/Mun-ju-ran)

· ចិនៈវិនស៊ូឡាន (文殊蘭/Wénshū lán)

· ជប៉ុនៈហាម៉ាយឹ (ハマユウ/Ha-ma-yū)

· ថៃៈ ផ្លាប់ផ្លឹង (พลับพลึง/Plubpleung)

៤.អត្ថប្រយោជន៍របស់កំភ្លឹង

· ស្លឹកៈមនុស្សកាលពីបុរាណដឹងច្បាស់ថា អាចយកមកព្យាបាលជំងឺចុករួយ, ឈឺសាច់ដុំ, ឈឺសរសៃ, បំបាត់ហើមជាំគ្រាំក្នុងបាន ហើយក៏អាចប្រើជាមួយអ្នកម្ដាយទើបសម្រាលបុត្រ ឬកំពុងអាំងភ្លើង ដោ យយមកស្អំពោះ ធ្វើឲ្យស្បូនមានសភាពធម្មតាវិញ lochia អស់, កម្ចាត់ជាតិខ្លាញ់, បញ្ចេ ញសារធាតុមិនល្អពីរាងកាយអ្នកម្ដាយបន្ទាប់ពីសម្រាល, កម្ចាត់កូឡេស្តូរ៉ល ។ ជំនួយកម្លាំង, បញ្ចេញជាតិស្លេស្ម, បញ្ចេញចោល ធ្វើឲ្យក្អួតចង្អោរ, ព្យាបាលរោគពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធទឹកមូត្រនិងថង់ប្រមាត់ ។

· គ្រាប់ៈអាចបញ្ចេញឈាមរដូវឲ្យចេញមកឲ្យអស់ ។

· ឫសៈយកមកបុកហើយបិទមុខរបួស ។

· ផ្កាៈតុបតែងលម្អ ។